Voici les groupes de mots des textes latins pour une traduction juxtalinéaire, telle que vous l’avez établie en classe. Entraînez-vous à la retrouver.

SEQUENCE 1 : LES SPECTACLES DE LA DECADENCE

Texte 1 : Pline-le-Jeune, Lettres, IX, 6

1	Omne hoc tempus
2	jucundissima quiete transmisi
3	inter pugillares et libellos.
4	« Quemadmodum, inquis,
5	in urbe potuisti ? »
6	Circenses erant,
7	quo genere spectaculi
8	ne levissime quidem teneor.
9	Nihil novum,
10	nihil varium,
11	nihil quod non sufficiat
12	semel spectasse.
13	Quo magis miror
14	tot milia virorum
15	tam pueriliter identidem cupere
16	currentes equos videre
17	insistentes curribus homines [videre]
18	Si tamen traherentur
19	aut velocitate equorum
20	aut hominum arte
21	esset ratio non nulla ;
22	nunc favent panno,
23	pannum amant,
24	et, si in ipso cursu medioque certamine
25	hic color illuc transferatur,
26	ille [color] huc [transferatur]
27	studium favorque transibit,
28	et repente relinquent
29	agitatores illos
30	equos illos
31	quos procul noscitant
32	quorum clamitant nomina.
33	[Quod] tanta gratia
34	tanta auctoritas
35	in una vilissima tunica [est]
36	mitto apud vulgus
37	quod vilius tunica [est]
38	sed apud quosdam graves homines [est] ;
39	quos ego cum recordor tam insatiabiliter desidere
40	in re inani, frigida, assidua,
41	capio aliquam voluptatem
42	quod hac voluptate non capior.
43	Ac libentissime otium meum colloco
44	in litteris,
45	per hos dies
46	quos alii perdunt
47	otiosissimis occupationibus.
48	Vale.

Texte 2 : Saint-Augustin, Confessions, 6, 8.

1	Quo ubi ventum est
2	et locati sunt
3	[in] sedibus [in] quibus potuerunt,
4	fervebant omnia
5	immanissimis voluptatibus.
6	Ille,
7	clausis foris oculorum,
8	interdixit animo
9	ne in tanta mala procederet ;
10	at utinam
11	et aures obturasset !
12	Nam, quodam pugnae casu,
13	cum clamor ingens totius populi
14	vehementer eum pulsasset,
15	curiositate victus
16	aperuit oculos,
17	et percussus est in anima
18	graviore vulnere
19	quam ille in corpore,
20	ceciditque miserabilius
21	quam ille ;
22	quo cadente
23	factus est clamor
24	qui per ejus aures intravit
25	et reseravit ejus lumina :
26	ut enim vidit sanguinem,
27	immanitatem simul bibit ;
28	et non erat jam
29	ille qui venerat
30	sed unus de turba
31	ad quam venerat,
32	et verus socius
33	eorum a quibus adductus erat.
34	Quid plura [dicam] ?
35	Spectavit,
36	clamavit,
37	exarsit.

Texte 3 : Sénèque, Lettres à Lucilius, VII

1	Nunc, omissis nugis,
2	mera homicidia sunt ;
3	nihil habent
4	quo tegantur ;
5	Ad ictum expositi
6	totis corporibus
7	numquam frustra manum mittunt.
8	Hoc plerique praeferunt
9	ordinariis paribus et postulaticiis.
10	Quidni praeferant ?
11	Repellitur ferrum
12	non galea,
13	non scuto.
14	Quo munimenta ?
15	Quo artes ?
16	Omnia ista
17	mortis morae sunt.
18	Mane homines objiciuntur
19	leonibus et ursis,
20	meridie spectatoribus suis [objiciuntur].
21	Interfectores interfecturis jubentur objici ;
22	et victorem detinent
23	in aliam caedem.
24	Exitus pugnantium
25	mors est :
26	ferro et igne res geritur.
27	Haec fiunt,
28	dum vacat harena.
29	« Sed latrocinium fecit aliquis.
30	Quid ergo ?
31	Meruit ut suspendatur. »
32	« Occidit hominem.
33	Qui occidit,
34	ille meruit
35	ut hoc pateretur. »
36	Tu quid meruisti miser,
37	ut hoc spectes ?

Texte 4 : Tacite, Annales, Livre XIV, « La passion de la scène » (14-16)

1	Curriculo quadrigarum insistere
2	vetus illi cupido erat
3	nec cithara canere
4	ludicrum in modum
5	minus foedum studium [illi erat].
6	Memorabat
7	concertare equis
8	regium [fuisse]
9	et antiquis ducibus factitatum [esse]
10	idque celebre [fuisse]
11	vatum laudibus
12	et deorum honori datum [esse].
13	Enimvero cantus
14	Apollini sacros [esse]
15	talique ornatum eum adstare
16	numen praecipuum et praescium,
17	non modo Graecis in urbibus
18	sed Romana apud templa.
19	Nec jam sisti poterat
20	cum Senecae et Burro visum [est],
21	ne utraque pervinceret,
22	alterum concedere.
23	Clausumque [est] spatium
24	[in] valle Vaticana
25	in quo equos regeret,
26	[in] haud promiscuo spectaculo ;
27	mox ultro vocari populus Romanus
28	laudibusque extollere,
29	ut est vulgus cupiens voluptatum,
30	et laetum
31	si eodem princeps trahat .
32	Ceterum evulgatus pudor
33	non satietatem attulit
34	ut rebantur,
35	sed incitamentum ;
36	ratusque dedecus molliri
37	si plures foedasset (= foedavisset)
38	in scaenam deduxit
39	nobilium familiarum posteros
40	egestate venales.