Texte 1 : « Horatius Cocles », p. 24, l. 3 à 18

1	Qui
2	positus forte
3	in statione pontis
4	cum captum [esse] Janiculum vidisset
5	repentino impetu
6	atque inde
7	citatos hostes decurrere
8	trepidamque turbam suorum
9	arma ordinesque relinquere
10	reprehensans singulos
11	obsistens
12	obtestansque
13	deum (= deorum) et hominum fidem
14	testabatur
15	nequiquam eos fugere
16	deserto praesidio
17
18	si a tergo reliquissent
19	transitum ponte
20	jam plus hostium fore
21	in Palatio Capitolioque
22	quam in Janiculo.
23	Itaque monere
24	praedicere ut pontem interrumpant
25	ferro
26	igni
27	quacumque vi possint
28	se impetum hostium excepturum
29	quantum posset obsisti
30	corpore uno
31
32	vadit inde
33	in primum aditum pontis
34	insignisque
35	inter conspecta terga
36	cedentium pugnae
37
38	obversis armis comminus
39	ad ineundum proelium
40	obstupefecit hostes
41	ipso miraculo audaciae.

Texte 2, « Horatius Coclès », manuel p. 25, l. 23 à la fin

1	Cunctati aliquamdiu sunt
2	dum alius alium circumspectant
3	ut proelium incipiant ;
4
5	pudor deinde commovit aciem
6	et clamore sublato
7	undique tela coniciunt
8	in unum hostem.
9	Quae cum cuncta haesissent
10	in objecto scuto
11	neque ille pontem obtineret
12	ingenti gradu
13	(ne) minus obstinatus
14	jam impetu conabantur
15	detrudere virum
16	cum simul fragor rupti pontis
17	simul clamor Romanorum
18	sublatus
19	alacritate perfecti operis
20	impetum sustinuit
21	pavore subito.
22
23	Tum Coclès :
24	Tiberine pater sancte, inquit,
25
26	te precor (ut)
27	haec arma et hunc militem accipias
28	propitio flumine.
29	Ita, sic armatus,
30	in Tiberim desiluit
31	multisque superincidentibus telis
32	incolumis ad suos tranavit
33	rem ausus
34	habituram ad posteros
35	plus famae
36	quam fidei.
37	Grata civitas fuit
38	erga tantam virtutem :
39	statua in comitio posita [est] ;
40	agri quantum
41	uno die circumaravit
42	datum [est].
43

Texte 3, « La perte des valeurs », p. 34, l. 1 à 12

1	Sed ubi res publica crevit
2	labore atque justitia
3	reges magni domiti [sunt]
4	bello
5	nationes ferae
6	et populi ingentes
7	vi subacti [sunt]
8	Carthago
9	aemula imperi romani
10	ab stirpe interiit
11	cuncta maria
12	terraeque
13	patebant
14	fortuna coepit
15	saevire ac miscere omnia.
16	Qui facile toleraverant
17	labores, pericula,
18	dubias atque asperas res,
19	eis otium, divitiae
20	optanda alias
21	oneri miseriaeque fuere.
22
23	Igitur primo pecuniae cupido
24	deinde imperi [cupido]
25	crevit ;
26	ea fuere
27	quasi materies omnium malorum.
28	Namque avaritia
29	fidem subvortit,
30	probitatem
31	ceterasque artis bonas ;
32	pro his
33	superbiam edocuit
34	crudelitatem
35	deos neglegere,
36	omnia venalia habere.

1	Caedebatur virgis civis Romanus
2	in medio foro Messanae,
3	judices,
4	cum interea nullus gemitus
5	nulla vox alia
6	illius miseri
7	audiebatur
8	inter dolorem
9	crepitumque plagarum
10	nisi haec :
11	« civis Romanus sum ».
12
13	Hac commemoratione civitatis
14	arbitrabatur
15	se depulsurum [esse]
16	omnia verbera
17	cruciatumque dejecturum [esse]
18	a corpore.
19	is non modo
20	non perfecit ut
21	virgarum vim deprecaretur
22	sed cum imploraret saepius
23	usurparetque nomen civitatis
24	crux, crux inquam,
25	comparabatur
26	infelici et aerumnoso
27	qui numquam viderat
28	istam pestem.
29	O nomen dulce libertatis !
30	o jus eximium
31	nostrae civitatis !
32	O lex Porcia
33	legesque Semproniae ¡
34	O tribunicia potestas
35	graviter desiderata
36	et aliquando reddita plebi Romanae !
37	Hucine tandem haec omnia reciderunt
38	ut civis Romanus
39	in provincia populi Romani
40	in oppido foederatorum
41	deligatus in foro virgis caederetur
42	ab eo qui
43	fasces et secures haberet
44	beneficio populi Romani ?