Texte 1 : « Le stoïcien devant la mort », manuel p. 166
1 |
« Difficile est, |
|
2 |
inquis, |
|
3 |
animum
perducere |
|
4 |
ad
contemptionem animae ». |
|
5 |
Non vides |
|
6 |
quam contemnatur |
|
7 |
ex frivolis causis ? |
|
8 |
Alius laqueo pependit |
|
9 |
ante amicae
fores, |
|
10 |
alius se
praecipitavit e tecto |
|
11 |
ne diutius audiret |
|
12 |
dominum
stomachantem, |
|
13 |
alius, |
|
14 |
ne reduceretur
e fuga |
|
15 |
ferrum adegit
in viscera : |
|
16 |
non putas |
|
17 |
virtutem
effecturam [esse] |
|
18 |
hoc quod
efficit |
|
19 |
nimia formido ? |
|
20 |
Secura vita |
|
21 |
nulli [homini] potest contingere |
|
22 |
qui nimis cogitat |
|
23 |
de producenda
[vita], |
|
24 |
qui inter magna bona numerat |
|
25 |
multos
consules. |
|
26 |
|
|
27 |
Cotidie
meditare |
|
28 |
hoc ut possis |
|
29 |
vitam
relinquere |
|
30 |
aequo animo |
|
31 |
|
|
32 |
quam multi [homines] complectuntur et tenent |
|
33 |
sic quomodo [ei] qui |
|
34 |
aqua torrente
rapiuntur |
|
35 |
spinas et aspera [complectuntur et tenent]. |
|
36 |
Plerique [homines] miseri fluctuantur |
|
37 |
inter mortis metum |
|
38 |
et vitae tormenta, |
|
39 |
et vivere nolunt, |
|
40 |
mori nesciunt. |
|
41 |
Fac itaque tibi |
|
42 |
jucundam vitam |
|
43 |
omnem
sollicitudinem deponendo |
|
44 |
pro illa. |
|
Texte 2 : « L’épicurien devant la mort », manuel p. 167
1 |
Denique |
|
2 |
si natura rerum |
|
3 |
mittat repente vocem |
|
4 |
et ipsa increpet si hoc |
|
5 |
alicui nostrum : |
|
6 |
« Quid tibi tanto operest |
|
7 |
mortalis, |
|
8 |
quod indulges |
|
9 |
luctibus nimis aegris |
|
10 |
Quid mortem congemis ac fles ? |
|
11 |
Nam si vita
ante acta priorque |
|
12 |
grata fuit
tibi, |
|
13 |
et omnia commoda |
|
14 |
non perfluxere |
|
15 |
quasi congesta |
|
16 |
in vas pertusum |
|
17 |
atque ingrata
interiere, |
|
18 |
cur non recedis |
|
19 |
ut plenus vitae
conviva |
|
20 |
aequo animoque
capis |
|
21 |
securam
quietem, |
|
22 |
stulte ? |
|
23 |
Sin ea |
|
24 |
quaecumque
fructus es |
|
25 |
periere
profusa, |
|
26 |
vitaque
in offensust |
|
27 |
cur
amplius addere quaeris |
|
28 |
rursum
quod pereat male |
|
29 |
et ingratum occidat omne, |
|
30 |
(cur) non potius facis |
|
31 |
vitae finem atque laboris ? |
|
Texte 3 : « La philosophie épicurienne aide à vivre », p. 168
1 |
Suave [est], |
|
2 |
turbantibus ventis |
|
3 |
mari magno aequora, |
|
4 |
e terra
spectare |
|
5 |
magnum laborem
alterius ; |
|
6 |
non quia |
|
7 |
est jucunda voluptas |
|
8 |
vexari quemquam, |
|
9 |
sed quia suave est |
|
10 |
cernere malis (= mala) |
|
11 |
quibus
ipse careas. |
|
12 |
Suave etiam [est] |
|
13 |
belli certamina magna tueri |
|
14 |
per campos
instructa |
|
15 |
tua sine parte
pericli (= periculi). |
|
16 |
Sed nil (= nihil) dulcius est |
|
17 |
quam bene
tenere |
|
18 |
templa serena |
|
19 |
munita |
|
20 |
edita doctrina
sapientum, |
|
21 |
unde despicere
queas alios |
|
22 |
passimque videre errare |
|
23 |
atque palantis (= palantes) quaerere |
|
24 |
viam vitae, |
|
25 |
certare ingenio, |
|
26 |
contendere nobilitate, |
|
27 |
noctes atque dies niti |
|
28 |
praestante labore |
|
29 |
ad summas
opes emergere |
|
30 |
rerumque potiri. |
|
31 |
O miseras
mentes hominum, |
|
32 |
o pectora
caeca ! |
|
Texte 4 : « Faut-il préférer le dénuement au luxe ? », p. 158
1 |
Asperum cultum
evita |
|
2 |
et intonsum caput |
|
3 |
et neglentiorem barbam |
|
4 |
et indictum argento odium |
|
5 |
et cubile humi positum |
|
6 |
et quicquid aliud |
|
7 |
perversa
via |
|
8 |
ambitionem
sequitur |
|
9 |
ipsum nomen philosophiae |
|
10 |
etiam si modeste tractetur, |
|
11 |
satis invidiosum est : |
|
12 |
quid si |
|
13 |
nos coeperimus
excerpere |
|
14 |
hominum consuetudini ? |
|
15 |
Intus omnia dissimilia sint, |
|
16 |
frons nostra |
|
17 |
populo conveniat. |
|
18 |
Non splendeat toga, |
|
19 |
ne sordeat quidem ; |
|
20 |
non habeamus argentum, |
|
21 |
in quod descenderit |
|
22 |
solidi auri caelatura, |
|
23 |
sed non putemus |
|
24 |
auro argentoque caruisse |
|
25 |
frugalitatis indicium [esse]. |
|
26 |
Id agamus
ut |
|
27 |
meliorem
vitam sequamur |
|
28 |
|
|
29 |
quam vulgus |
|
30 |
non ut contrariam : |
|
31 |
Alioquin |
|
32 |
quos emendari volumus, |
|
33 |
fugamus et avertimus |
|
34 |
a nobis. |
|
35 |
Illud quoque efficimus |
|
36 |
ut nihil nostri velint imitari |
|
37 |
dum timent |
|
38 |
ne imitanda sint omnia. |
|
39 |
|
|