SEQUENCE 4 : LA GUERRE DES GAULES : UN DOCUMENT ? UNE OEUVRE DE PROPAGANDE ? UNE AUTOBIOGRAPHIE ?

Texte 1 : « La Bretagne et ses habitants », l. 40 à 52

1	Ex his omnibus
2	longe sunt humanissimi
3	qui Cantium incolunt,
4	quae regio est maritima omnis,
5	neque multum differunt
6	a Gallica consuetudine.
7
8	Interiores plerique
9	frumenta non serunt,
10	sed lacte et carne vivunt
11	pellibusque sunt vestiti.
12	Omnes vero Britanni
13	se vitro inficiunt
14	quod caeruleum efficit colorem,
15	atque hoc aspectu
16	horridiores sunt in pugna ;
17	capilloque sunt promisso
18	atque omni parte corporis rasa
19	praeter caput et labrum superius.
20	Deni duodenique
21	uxores habent inter se communes
22	et maxime fratres cum fratribus
23	parentesque cum liberis ;
24	sed si sunt ex his qui nati
25	eorum habentur liberi
26	quo virgo quaeque
27	primum deducta est.
28

Texte 2 : « Les dieux des Gaulois »

1	Maxime colunt
2	deum Mercurium :
3	hujus sunt plurima simulacra ;
4	hunc ferunt
5	omnium inventorem artium,
6	arbitrantur
7	hunc ducem [esse]
8	viarum atque itinerum,
9	hunc habere vim maximam
10	ad quaestus pecuniae mercaturasque.
11	Post hunc
12	Apollinem et Martem et Iovem et Minervam [colunt].
13	De his
14	eandem fere habent opinionem
15	quam reliquae gentes :
16	Apollinem morbos depellere [credunt],
17	Minervam initia tradere
18	operum atque artificiorum,
19	Iovem imperium caelestium tenere,
20	Martem bella regere.
21	Cum proelio dimicare constituerunt
22	huic plerumque devovent
23	ea quae bello ceperint :
24	cum superaverunt
25	animalia capta immolant
26	reliquasque res conferunt
27	in unum locum.
28	Multis in civitatibus
29	conspicari licet
30	[in] locis consecratis
31	harum rerum extructos tumulos ;
32	neque saepe accidit ut
33	neglecta religione
34	quispiam auderet
35	aut capta apud se occultare
36	aut posita tollere,
37	gravissimumque supplicium
38	cum cruciatu
39	ei rei constitutum est.

Texte 3 : « Victoire de César à Alesia »

1	Accelerat Caesar,
2	ut proelio intersit.
3	Ejus adventu cognito
4	ex colore vestitus
5	quo insigni uti consuerat
6	in proeliis,
7	turmisque equitum et cohortibus visis,
8	quas jusserat
9	se sequi,
10	ut de locis superioribus
11	declivia et devexa cernebantur,
12	hostes proelium commitunt.
13	Utrimque clamore sublato
14	excipit rursus clamor
15	ex vallo atque omnibus munitionibus.
16	Nostri
17	omissis pilis
18	gladiis rem gerunt.
19	Repente
20	post tergum
21	equitatus cernitur.
22	Cohortes aliae adpropinquabant :
23	hostes terga verterunt.
24	Fit magna caedes.
25	Pauci ex tanto numero
26	se incolumes in castra recipiunt.
27	Conspicati ex oppido
28	caedem et fugam suorum
29	desperata salute
30	copias a munitionibus reducunt.
31	Hac re audita
32	fit protinus
33	ex castris Gallorum fuga.