PREMIERS MEDECINS

Texte 1 : « L'origine de la médecine », l. 16 à 32

1

eodem vero auctore

 

 

2

disci potest  

 

3

morbos tum relatos esse  

 

4

ad iram deorum immortalium  

 

5

et opem posci solitam  

 

6

ab iisdem :  

 

7

   

 

8

verique simile est  

 

9

inter nulla auxilia adversae valetudinis  

 

10

plerumque tamen  

 

11

eam bonam contigisse  

 

     

 

12

ob bonos mores  

 

13

quos vitiarant  

 

14

neque desidia  

 

15

neque luxuria ;  

 

16

siquidem haec duo  

 

17

corpora adflixerunt  

 

18

prius in Graecia  

 

19

deinde apud nos,   

 

20

ideoque  

 

21

multiplex ista medicina,  

 

22

necessaria  

 

23

neque olim  

 

24

neque apud alias gentes  

 

25

vix perducit  

 

26

aliquos ex nobis  

 

27

ad senectutis principia.  

 

28

Ergo etiam,  

 

29

post eos de quibus rettuli  

 

30

nulli clari viri  

 

31

medicinam exercuerunt,  

 

32

donec litterarum disciplina  

 

33

agitari coepit  

 

34

majore studio ;  

 

35

quae  

 

36

ut praecipue necessaria [est]  

 

37

animo omnium  

 

38

sic corpori inimica est.  

 

39

Primoque  

 

40

medendi scientia  

 

41

sapientiae pars habebatur,  

 

42 ut et morborum curatio  

 

43 et rerum naturae contemplatio  

 

44 nata sit  

 

45 sub iisdem auctoribus :   

 

46 scilicet iis hanc maxime requirentibus  

 

47 qui corporum suorum robora minuerant  

 

48 quieta cogitatione  

 

49 nocturnaque vigilia.  

 

50    

 

 

Texte 2 : « L'art de la saignée », l. 13 à 23

1

Ita  

 

2

multae res  

 

3

difficile faciunt  

 

4

inscio  

 

5

id quod facillimum est  

 

6

perito.  

 

7

Incidenda vena est  

 

8

ad medium.  

 

9

Ex qua cum sanguis erumpit  

 

10

oportet attendere  

 

11

colorem eius habitumque.  

 

12

Nam  

 

13

si is crassus et niger est  

 

14

vitiosus est,  

 

15

ideoque  

 

16

utiliter effunditur ;  

 

17

si rubet et perlucet,  

 

18

integer est ;  

 

19

eaque missio sanguinis  

 

20

adeo non prodest  

 

21

ut etiam nocet ;  

 

22

protinusque  

 

23

is supprimendus est  

 

24

Sed id  

 

25

evenire non potest  

 

26

sub eo medico   

 

27

qui scit  

 

28

ex quali corpore  

 

29

sanguis mittendus sit.  

 

30

   

 

Texte 3 : « Gloire au chou », l. 6  à 17 

1

Cato maxime probat  

 

2

[brassicam] crispam  

 

3

dein [brassicam] levem  

 

4

grandibus foliis  

 

5

caule magno.  

 

6

Tradit  

 

7

crudam sumptam  

 

8

ex aceto et melle  

 

9

coriandro  

 

10

ruta  

 

11

mentha  

 

12 laseris radicula  

 

13

acetabulis duobus  

 

14

matutine  

 

15

prodesse  

 

16

capitis doloribus  

 

17

oculorum caligini scintillationique  

 

18

lieni  

 

19

stomacho  

 

20

praecordiis ;  

 

21

tantam esse vim  

 

22

ut  

 

23

qui terat haec  

 

24

sentiat  

 

25

se fieri  

 

26

validiorem...  

 

27

Jubet  

 

28

vulnera et recentia et vetera  

 

29

etiam carcinomata  

 

30

quae sanari posssint  

 

31

nullis aliis medicamentis  

 

32

foveri prius  

 

33

aqua calida  

 

34

ac [brassicam] tritam  

 

35

imponi  

 

36

bis die.  

 

37

[Cato dicit] decoctam [brassicam]  

 

38

tollere  

 

39

insomnia etiam vigiliasque  

 

40

si jejuni [homines] edant  

 

41

quam plurimam  

 

42

ex oleo et sale...  

 

43 Suadet quoque  

 

44 succum brassicae tepidum  

 

45 ex vino  

 

46 instillari  

 

47 [in] auribus  

 

48 idque adseverat  

 

49 prodesse  

 

50 etiam tarditati audientium.